W rozmowach z inwestorami często spotykam się z uwagami że oficjalna inflacja jest zaniżona. Od strony formalnej wskaźniki inflacji wyliczane są w oparciu o jasno zdefiniowany koszyk inflacyjny. Główny Urząd Statystyczny przyjął określone grupy produktów i przypisał im określone wagi (udział procentowy w przeciętnym koszyku zakupowym).
Natomiast koszyk zakupowy każdego z nas jest inny.I tak naprawdę inflacja też jest dla każdego nieco inna. Ale trzeba do czegoś odnieść dane dla całej gospodarki i dla całego społeczeństwa – stąd uśredniony poziom prezentowany i co roku ogłaszany przez GUS.
Aktualny koszyk inflacyjny (na rok 2022)
Poniżej prezentuję aktualny system wag używany do wyliczenia inflacji w roku 2022.
| System wag stosowany w obliczeniach inflacji | Rok 2021 | Rok 2022 |
| Żywność i napoje bezalkoholowe | 27,77 | 26,59 |
| Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe | 6,91 | 6,32 |
| Odzież i obuwie | 4,21 | 4,47 |
| Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii | 19,14 | 19,33 |
| Wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego | 5,83 | 5,71 |
| Zdrowie | 5,39 | 5,69 |
| Transport | 8,88 | 9,54 |
| Łączność | 5,00 | 4,90 |
| Rekreacja i kultura | 5,78 | 6,07 |
| Edukacja | 1,02 | 1,16 |
| Restauracje i hotele | 4,56 | 4,77 |
| Inne towary i usługi | 5,51 | 5,45 |
| Źródło danych: Raporty i publikacje GUS. Dane w poszczególnych kolumnach sumują się do 100 | ||
Zmiana procentowych udziałów w koszyku w ostatnich 3 latach
Jak zmieniały się procentowe udziały poszczególnych kategorii:
Poniżej wykres w innym układzie:
Gdzie szukać aktualnych danych
Aktualne dane dostępne są zawsze na osobnej stronie
Link do strony z aktualnymi informacjami
Dane z poprzednich lat
Listę koszyków z ostatnich lat znajdziesz na tej stronie.
Zmiany wag w koszyku inflacyjnym
System wag koszyka inflacyjnego oparty jest o strukturę przeciętnych wydatków gospodarstw domowych na zakup towarów i usług konsumpcyjnych z roku poprzedzającego rok badany. Dane te GUS uzyskuje z badania budżetów gospodarstw domowych.
Jakie produkty i usługi znajdują się w poszczególnych kategoriach?
Żywność i napoje bezalkoholowe
Żywność:
- ryż, mąka, pieczywo, makarony i produkty makaronowe, ryby i owoce morza
- mięso wołowe, cielęce, wieprzowe , drobiowe, wędliny
- mleko, jogurt, śmietana, napoje i desery mleczne, sery i twarogi, jaja
- tłuszcze roślinne, tłuszcze zwierzęce, masło
- owoce
- warzywa
- cukier
Napoje bezalkoholowe:
- kawa
- herbata
- kakao i czekolada w proszku
- wody mineralne lub źródlane
- soki owocowe i warzywne
Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe
- Napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe
Odzież i obuwie
- odzież, obuwie
Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii
Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii:
- opłaty na rzecz właścicieli
- zaopatrywanie w wodę
- wywóz śmieci
- usługi kanalizacyjne
- nośniki energii: energia elektryczna, gaz, opał, energia cieplna
Wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego:
- meble, artykuły dekoracyjne, sprzęt oświetleniowy
- urządzenia gospodarstwa domowego
- środki czyszczące i konserwujące
- usługi związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego
Zdrowie
- wyroby farmaceutyczne
- urządzenia i sprzęt terapeutyczny
- usługi lekarskie
- usługi stomatologiczne
- usługi szpitalne i sanatoryjne
Transport
- środki transportu w tym samochody osobowe
- paliwa do prywatnych środków transportu (benzyna, ropa, gaz i inne)
- usługi transportowe
Łączność
- sprzęt telekomunikacyjny
- usługi telekomunikacyjne
Rekreacja i kultura
- sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny
- usługi związane z rekreacją i kulturą w tym opłaty RTV
- książki
- gazety i czasopisma
- artykuły piśmienne, malarskie, kreślarskie
- turystyka zorganizowana (w kraju i za granicą)
Edukacja
- edukacja
Restauracje i hotele
- restauracje
- hotele
Inne towary i usługi
- higiena osobista
- usługi fryzjerskie, kosmetyczne i pielęgnacyjne,
- artykuły do higieny osobistej i kosmetyki
- opieka społeczna
- ubezpieczenia
- usługi finansowe świadczone przez banki i inne instytucje