To jest artykuł z serii (Dane historyczne) w którym aktualizuję czyste dane o stopach inflacji w poszczególnych latach.
Obliczenia i analizy na tej stronie aktualizuję raz do roku jak tylko pojawią się dane za rok poprzedni. Nie ma tu aktualizacji co miesiąc.
- Sprawdź: Skąd pobrać dane o inflacji i jak ich używać
- Dane o inflacji wykorzystuję później w dodatkowych analizach inflacji
O wynikach rocznej inflacji mówi się często. Ale czy zastanawiałe/aś się jaka była łączna inflacja w ostatnich np 10 czy 20 latach? Zapewniam że warto: obliczenia przygotowałem dla Ciebie.
Ja z tych danych prywatnie korzystam często – lubię analizować różne reklamy i analizy długoterminowych wyników inwestycji (np giełdowych) w których jakoś ’zapomina’ się o uwzględnieniu inflacji… A takie wyniki (szczególnie gdy cofają się do lat z bardzo wysoką inflacją) po prostu wprowadzają czytelników w błąd… A co najmniej dają złudne wrażenie pewnych wysokich zysków w długim okresie. A rzeczywistość wygląda bardziej przyziemnie.
To nie znaczy że nie warto inwestować (wręcz przeciwnie – tym się zresztą zajmuję zawodowo) – ale warto po prostu wiedzieć jak to policzyć, jak uwzględnić inflację – aby nie okazało się że milion na emeryturze to tak naprawdę znacznie mniej (a wtedy na świadome inwestowanie będzie już za późno…).
Zanim pokażę wyniki – trochę teorii
W 'matematyce inflacji’ najczęściej niedopuszczalne jest proste „dodawanie, odejmowanie, mnożenie czy dzielenie”. To matematyka procentów – a z nią wiąże się pewna 'magia. Nie wnikając w szczegóły (te znajdziesz w artykułach o matematyce inflacji a arkusze Excel w których są gotowe szablony do obliczeń – otrzymasz tutaj) przy analizie wieloletniej inflacji musisz poznać dwie zasady.
Zasada 1. Inflacji rocznych nie wolno do siebie dodawać!
Przykładowo: inflacja w 1 roku = 10%, inflacja w 2 roku = 5%, inflacja w 3 roku = 8%. Łączna inflacja w 3 lata to nie jest 10%+5%+8%=23%!
Inflację wieloletnią liczymy procentem składanym. Czyli w powyższym przykładzie jest to: (1+10%) * (1+5%) * (1+8%) – 1 = 24,74%
Proste dodawanie inflacji rocznych jest po prostu błędne i znacznie zaniża w długim okresie prawdziwy wynik.
Zasada 2. Porównując zyski do inflacji – nie wolno tych procentów odejmować!
Na wypadek gdybyś chciał porównać łączną wieloletnią inflację do innych wieloletnich wyników (np. zysków z akcji / lokat czy obligacji) musisz znać tę zasadę.
Przykładowo: inwestycja giełdowa w 10 lat zarobiła 100%, inflacja w 10 lat wyniosła 40%. Zysk ponad inflację w 10 lat to nie jest 100%-40%=60%.
Tu musimy użyć prostego wzoru:
Czyli w przykładzie zysk ponad inflację to: zysk 100% minus inflacja 40% liczone poprawnym wzorem: daje wynik 42,6% (a nie 60%!).
Jak widać różnice (dla większych procentów) są tutaj bardzo duże.
Łączna (skumulowana) inflacja w przeszłości
Dane na koniec roku 2021 uwzględniające odczyt inflacji za rok 2021 który wyniósł 8,60%.
- Inflacja z ostatnich 5 lat: 18,7%
- Inflacja z ostatnich 10 lat: 21,5%
- Inflacja z ostatnich 15 lat: 45,7%
- Inflacja z ostatnich 20 lat: 59,2%
- Inflacja z ostatnich 25 lat (od roku 1997): : 141,6%
Dalej niż do roku 1997 wstecz nie warto zaglądać – mieliśmy w Polsce kilka lat hiperinflacji (najwyższa w 1989 roku wyniosła 639%!). Ale z kronikarskiego obowiązku podaję bardziej jako ciekawostkę kilka dalszych obliczeń:
- Inflacja z ostatnich 30 lat (od roku 1992): 795,3%
- Inflacja z ostatnich 35 lat (od roku 1987): 84608%
- Inflacja z ostatnich 40 lat (od roku 1982): 273349%
Tabela: skumulowana inflacja i inflacja średnioroczna za N lat
| Inflacja w danym roku | Skumulowana inflacja w N lat | Liczba lat (od 2021) | Średnioroczna inflacja w N lat | |
| Rok 2021 | 8,60% | 8,60% | 1 | 8,6% |
| Rok 2020 | 2,40% | 11,21% | 2 | 5,5% |
| Rok 2019 | 3,40% | 14,99% | 3 | 4,8% |
| Rok 2018 | 1,10% | 16,25% | 4 | 3,8% |
| Rok 2017 | 2,10% | 18,69% | 5 | 3,5% |
| Rok 2016 | 0,80% | 19,64% | 6 | 3,0% |
| Rok 2015 | -0,50% | 19,04% | 7 | 2,5% |
| Rok 2014 | -1,00% | 17,85% | 8 | 2,1% |
| Rok 2013 | 0,70% | 18,68% | 9 | 1,9% |
| Rok 2012 | 2,40% | 21,53% | 10 | 2,0% |
| Rok 2011 | 4,60% | 27,12% | 11 | 2,2% |
| Rok 2010 | 3,10% | 31,06% | 12 | 2,3% |
| Rok 2009 | 3,50% | 35,65% | 13 | 2,4% |
| Rok 2008 | 3,30% | 40,12% | 14 | 2,4% |
| Rok 2007 | 4,00% | 45,73% | 15 | 2,5% |
| Rok 2006 | 1,40% | 47,77% | 16 | 2,5% |
| Rok 2005 | 0,70% | 48,80% | 17 | 2,4% |
| Rok 2004 | 4,40% | 55,35% | 18 | 2,5% |
| Rok 2003 | 1,70% | 57,99% | 19 | 2,4% |
| Rok 2002 | 0,80% | 59,25% | 20 | 2,4% |
| Rok 2001 | 3,60% | 64,99% | 21 | 2,4% |
| Rok 2000 | 8,50% | 79,01% | 22 | 2,7% |
| Rok 1999 | 9,80% | 96,55% | 23 | 3,0% |
| Rok 1998 | 8,60% | 113,46% | 24 | 3,2% |
| Rok 1997 | 13,20% | 141,63% | 25 | 3,6% |
| Rok 1996 | 18,50% | 186,34% | 26 | 4,1% |
| Rok 1995 | 21,60% | 248,18% | 27 | 4,7% |
| Rok 1994 | 29,50% | 350,90% | 28 | 5,5% |
| Rok 1993 | 37,60% | 520,44% | 29 | 6,5% |
| Rok 1992 | 44,30% | 795,29% | 30 | 7,6% |
| Rok 1991 | 60,40% | 1336,05% | 31 | 9,0% |
| Rok 1990 | 249,30% | 4916,11% | 32 | 13,0% |
| Rok 1989 | 639,60% | 36999,12% | 33 | 19,6% |
| Rok 1988 | 73,90% | 64415,37% | 34 | 21,0% |
| Rok 1987 | 31,30% | 84608,68% | 35 | 21,2% |
| Rok 1986 | 17,10% | 99093,87% | 36 | 21,1% |
| Rok 1985 | 16,70% | 115659,24% | 37 | 21,0% |
| Rok 1984 | 14,20% | 132097,06% | 38 | 20,8% |
| Rok 1983 | 18,20% | 156156,92% | 39 | 20,8% |
| Rok 1982 | 75,00% | 273349,61% | 40 | 21,9% |
Skąd pobrać dane i jak to policzyć?
Dane średnioroczne trzeba obliczyć samodzielnie.
Link do artykułu gdzie wyjaśniam jak to zrobić
Potrzebujesz gotowych danych w formie arkusza Excel (i przykłady obliczeń)?
Zapisz się na listę informacyjną
